Terre Nere

Tenuta delle Terre Nere – Đỉnh cao vang Etna kết tinh từ núi lửa, đá sỏi và đam mê

Marco de Grazia – Trái tim nhiệt huyết dành cho Etna

Ít có ai hiểu, yêu và dám đặt cược vào tiềm năng của những vùng đất bị lãng quên như Marco de Grazia. Là một trong những nhân vật đặt nền móng cho cuộc “cách mạng Barolo” cuối thế kỷ 20, Marco đưa rượu vang Nebbiolo từ những ngôi làng nhỏ ở Piedmont ra ánh sáng toàn cầu, góp phần định hình vị thế Barolo ngày nay.

Thành công rực rỡ ở Barolo không khiến ông dừng lại. Đầu những năm 2000, Marco hướng ánh mắt về phía nam, đến Sicily, đến Etna – vùng đất của núi lửa, khắc nghiệt, chưa được ai thực sự coi trọng như một vùng vang đẳng cấp. Với Marco, tiềm năng của Etna quá rõ ràng: những sườn núi cao, dốc đứng, khí hậu mát mẻ, đất đai giàu khoáng chất, và giống nho Nerello Mascalese lâu đời đầy tính biểu tượng.

Năm 2002, ông chính thức thành lập Tenuta delle Terre Nere trên các sườn phía bắc của Etna, bắt đầu bằng những vườn nho già cỗi, canh tác thủ công và những chai vang đầu tiên mang theo niềm tin rằng rượu vang Etna sẽ không kém cạnh gì rượu vang Bourgogne.

Etna – Núi lửa vĩ đại đã nuôi dưỡng thổ nhưỡng đặc biệt

Etna là một trong những núi lửa hoạt động lâu đời và lớn nhất châu Âu. Các nhà địa chất học xác định, cấu trúc địa chất ở đây được hình thành qua các chu kỳ phun trào núi lửa kéo dài từ hơn 500.000 năm trước.

Dưới Etna là nền đá trầm tích dày hơn 1000m, phủ lên trên đó là tầng dung nham – tro, bazan, đá bọt – lên đến 2000m, do hàng nghìn đợt phun trào liên tục. Đặc biệt, Etna Ellittico (khoảng 60.000-15.000 năm trước) đã để lại lớp đất đá quý giá bậc nhất, có mặt ở rất ít contrada trên Etna.

Không chỉ thế, Etna nằm trên ranh giới địa chất giữa mảng châu Âu và Phi, tạo nên những khu vực thổ nhưỡng đứt gãy phức tạp, giúp nước len sâu, giữ lại nguồn nước ngầm dồi dào – hiếm có ở Sicily. Nhờ vậy, nho ở đây luôn đủ độ ẩm, không cần tưới nhân tạo.

Khí hậu cũng là lợi thế đặc biệt: ban ngày ánh nắng chan hòa, ban đêm nhiệt độ hạ sâu. Sự chênh lệch 20°C giữa ngày và đêm giúp nho phát triển hương thơm phức tạp, giữ độ chua cao, cho vang thanh lịch, sắc nét, giàu tiềm năng phát triển hương vị lâu dài.

Từ “bà đỡ” của vang – triết lý tối giản để thổ nhưỡng tự cất tiếng nói

Marco thường nói, công việc của ông giống như “người đỡ đẻ cho rượu vang”. Ông không tạo ra hương vị, mà chỉ giúp vang thể hiện những gì sẵn có trong nho, trong đất, trong khí hậu. Đó là lý do Terre Nere chú trọng đến:

• Canh tác hữu cơ ngay từ năm 2002 (được chứng nhận năm 2010), sử dụng phân chuồng, đậu đỗ làm phân xanh để bổ sung dưỡng chất tự nhiên.
• Chỉ phun lưu huỳnh & sunfat đồng khi cần thiết, tôn trọng cân bằng sinh học.
• 80% năng lượng được tạo ra từ năng lượng mặt trời & lò đốt cành tỉa.
• Hoàn toàn loại bỏ dây buộc nhựa, chuyển sang dây thực vật hữu cơ để tránh ô nhiễm lâu dài.

Những “cru” tiêu biểu: mỗi chai vang là một chương chuyện kể của Etna

Calderara Sottana

Nằm trên lớp Ellittico tinh khiết hiếm hoi với đất phủ đầy đá bọt và bazan đen nhẹ như bấc, giữ nhiệt ban đêm.

Vườn nho 60-100 tuổi, cho vang Nerello Mascalese đậm đà, vị khoáng mạnh, thảo mộc, gia vị.

Đặc biệt lô pre-phylloxera “La Vigna di Don Peppino” hơn 140 tuổi, gốc nguyên bản chưa ghép với gốc nho Mỹ, cho ra đời những dòng vang tinh xảo, thanh thoát, dư vị kéo dài.

Đây chính là nơi rượu vang Terre Nere được so sánh với rượu vang Bourgogne về khả năng phát triển hương vị lâu dài và thể hiện được nét độc đáo của thổ nhưỡng.

Santo Spirito

Cru trắng trứ danh từ Carricante, nằm trên đất tro tơi xốp, cho ra đời các dòng vang trắng thanh lịch, hương hoa tươi tắn, vị chua sắt nét, dư vị cam, chanh & khoáng chất ấn tượng.

Santo Spirito dễ tiếp cận hơn Calderara, bộc lộ hương vị thơm ngon ngay khi còn trẻ nhưng vẫn có tiềm năng lưu trữ lâu dài, phát triển hương vị theo thời gian.

Marco lên men theo từng lô nhỏ để thể hiện hết sắc thái của thổ nhưỡng.

San Lorenzo

Thuần Ellittico, độ cao 750m, đất tro & đá phong phú, các vườn nho trên 70 năm tuổi.

Vang San Lorenzo có thể cần vài năm để vị chát mềm dịu lại, rồi bung tỏa hương vị khoáng, trái đỏ, gia vị phức hợp.

Guardiola

Cru cao nhất (800-1000m), đất cằn, nhiều tro bazan.

Nho được canh tác thủ công, địa hình dốc, tạo vang thanh thoát, vị chát rắn chắc, cần kiên nhẫn để mở ra hương thơm & vị khoáng rất riêng.

Feudo di Mezzo

Cru lớn nhất, được ví giống như Clos de Vougeot của Bourgogne.

Đất tro núi lửa sâu trộn sỏi nhỏ đem đến những dòng vang dễ uống nhất, vị chát mềm với hương thơm của gỗ tuyết tùng & tiêu ấm áp.

Bocca d’Orzo “Dagala”

Vùng đất sót lại sau dòng dung nham 1981 mà Marco phải mất nhiều năm thuyết phục mới mua được.

Đây là monopole hiếm hoi, sản lượng vài ngàn chai, cho ra đời những chai vang đậm nét trái cây, khoáng, cân bằng tuyệt vời.

Montalto

Marco khám phá Montalto (950m) ở sườn nam Etna. Dù đây không phải Contrada chính thức nhưng với Carricante ở đây lại trọn vẹn kỳ lạ: mềm, “ấm”, vị hoa quả ngọt, vẫn giữ vị chua sống động nhờ độ cao của vườn nho.

Một thương hiệu toàn cầu nhưng vẫn giữ chất thủ công.

Ngày nay, Terre Nere có mặt ở 94 quốc gia trên khắp thế giới. Hơn 80% sản lượng vang của điền trang được xuất khẩu, trong đó Mỹ là thị trường chính (tại đây Calderara, Etna Rosato rất được ưa chuộng), còn ở châu Âu thì Guardiola & Pre-phylloxera là những ngôi sao sáng.

Dù vậy, Terre Nere vẫn giữ quy mô gia đình, sản xuất hữu cơ, thu hoạch & phân loại thủ công từng chùm nho. Triết lý của Marco rất rõ: chọn đối tác phân phối như chọn tri kỷ, không chạy theo sản lượng.

Vì sao Terre Nere được giới sành vang yêu thích?

Terre Nere đã trở thành thương hiệu rượu vang Etna tiêu biểu và được giới sành vang yêu thích bởi Marco đã dày công mang lại đúng điều mà thế giới vang cao cấp trân trọng: thổ nhưỡng nguyên bản, không phô trương, không bị che lấp bởi gỗ mới, men công nghiệp hay kỹ thuật can thiệp nhiều. Mỗi chai Terre Nere là một lát cắt Etna – mảnh đất được tạo thành từ lửa và đá, thấm đẫm gió biển, sương núi.

Đó cũng là lý do Wine Spectator xếp San Lorenzo Etna Rosso 2016 vào top 10 chai rượu vang ngon nhất thế giới năm đó – lần đầu tiên một chai rượu vang Etna được xếp hạng lên vị trí này.

Tenuta delle Terre Nere không phải là dự án rượu vang đặt cược vào thương mại mà là hành trình cả đời của một con người tin vào đất, vào nho và vào thời gian. Marco de Grazia đã đưa Etna lên bản đồ vang thế giới, bằng cách lắng nghe núi lửa, để chính nó kể câu chuyện qua từng giọt rượu.

“Đất tốt đã có ở đó từ hàng chục ngàn năm. Tôi chỉ đang cố gắng không làm hỏng nó” – Marco de Grazia.